در جهان امروز که روزبهروز فضاهای شهری متراکمتر میشوند و زندگی آپارتمانی محبوبیت بیشتری پیدا میکند، خلق فرصتهایی برای تمدد اعصاب و روحیه گرفتن از فضاهای سبز شهری نیز اهمیت روزافزونی پیدا میکند. چندین دهه است که پژوهشگران تأثیر مثبت ارتباط با طبیعت بر انسانها را اثبات کردهاند؛ در سالهای اخیر نیز پژوهشهای علمی متعددی منتشر شدهاند که ارتباط طراحی منظر و سلامت روح و جسم را نشان میدهند. به همین دلیل در این مقاله از وبسایت «گروه طراحی هچ» به بررسی تأثیرات طراحی منظر بر سلامت روح و جسم میپردازیم و خواهیم دید که چگونه میتوان از طراحی منظر برای بهبود وضعیت روحی و جسمی افراد جامعه کمک گرفت.
اهمیت طراحی منظر برای سلامت روح و جسم
اغلب ما علاقهمند هستیم اوقات فراغت خود را در دل طبیعت سپری کنیم؛ بااینحال گاهی محدودیتهای زندگی شهری مانند کمبود وقت و وجود بُعد مسافت بین محل سکونت ما و چشماندازهای طبیعی اجازه این کار را به ما نمیدهد. اینجاست که نقش فضای سبز شهری یا فضای سبز محل سکونتمان در زندگی ما پررنگ میشود و میتوانیم با قدم زدن در پارکها یا باغچهی منزل خودمان بخشی از احساس سرزندگی و آرامشی را که طبیعت به ما میبخشد تجربه کنیم.
بررسی تاریخچهی معماری و طراحی منظر نشان میدهد که آنچه باعث ایجاد این علوم و رشتهها شد احساس نیاز به فضاها و مکانهایی در سطح شهر بود که برای سلامت روح و جسم افراد جامعه مفید باشند. اولین پارکها در عصر ویکتوریا برای این تأسیس شدند که ساکنین شهرها از فرصت استنشاق هوای پاک و گردش در فضای سبز برخوردار شوند. درختکاریهای محلات حومه شهرهای بزرگ برای این انجام میشد که ساکنین این محلات بیشتر احساس سلامتی کنند.
مناظر شهری ما حاصل چندین عامل طبیعی و انسانی هستند که نقش مهمی در ویژگیهای زیباییشناختی و کاربردی آنها ایفا میکنند. طراحان منظر بهخوبی به ارتباط پیچیدهی بین این عوامل آگاه هستند و مهارتهای خود را برای رسیدن به نتایج مثبت برای بهبود وضعیت سلامت روح و جسم افراد جامعه به کار میبندند. تمامی افرادی که به دنبال ایجاد فضاهایی سالم هستند نیز بایستی این موضوع را بپذیرند که طراحی منظر میتواند نقش مهمی در بهبود سلامت روح و جسم ما ایفا کند.
دیدگاههای علمی درباره ارتباط طراحی منظر و سلامت روح و جسم
همانطور که گفتیم در سالهای اخیر پژوهشهای متعددی برای بررسی نقش طراحی منظر بر سلامت روح و جسم انجام شدهاند. یافتههای این پژوهشها نشان میدهد که هرچه افراد بیشتر به فضاهای سبز شهری دسترسی داشته باشند میزان رضایت آنها از زندگی بالاتر است. بهعنوان مثال مناظر شهری این قابلیت را دارند که به کاهش استرس و افسردگی کمک کرده و سلامت جسم و اعصاب و روان را تقویت کنند.